هر ساله در جهان حدود ۸۰ میلیون تُن پوسته تخممرغ به عنوان زباله دور ریخته میشود؛ ضایعاتی که نهتنها بوی ناخوشایندی دارند، بلکه در صورت مدیریت نادرست میتوانند منبعی برای انتشار بیماری باشند. اما اکنون یک هنرمند سرامیککار در نیوهیون آمریکا با همکاری یک دانشمند مواد از دانشگاه ییل، راهی خلاقانه برای تبدیل این زبالهها به لعاب سرامیکی پایدار یافتهاند.
کیارا ماتوس، هنرمند فعال در حوزه سرامیک، زمانی که از حجم بالای ضایعات پوسته تخممرغ مطلع شد، به این فکر افتاد که آیا میتوان از این ماده به عنوان جایگزینی برای کربنات کلسیم در لعابهای سنتی استفاده کرد؟ چرا که پوسته تخممرغ حاوی حدود ۹۵ درصد کربنات کلسیم است؛ همان مادهای که در تولید لعابهای سرامیکی کاربرد دارد.
او برای بررسی این ایده با دکتر یان شرورز، استاد مهندسی مکانیک و علوم مواد در دانشگاه ییل، تماس گرفت. این همکاری منجر به آغاز پروژهای شد که در آن هنر سنتی سفالگری با علم روز ترکیب شد.
در فرآیند تولید لعاب، ابتدا پوستههای تخممرغ تا دمای ۴۲۷ درجه سانتیگراد حرارت داده شدند تا مواد آلی آنها حذف شود. سپس این پوستهها در آسیاب گلولهای به پودر تبدیل شدند. دو نوع لعاب تهیه شد: یکی با استفاده از پودر پوسته تخممرغ و دیگری با کربنات کلسیم معدنی به عنوان نمونه کنترل.
ماتوس این لعابها را روی ظروف سرامیکی اعمال کرد و آنها را از نظر ظاهری، دوام و عملکرد مورد آزمایش قرار داد. نتایج نشان داد که لعاب تهیهشده از پوسته تخممرغ نهتنها از نظر درخشندگی و زیبایی با لعاب سنتی برابری میکند، بلکه در آزمونهای مقاومت در برابر خراش و شستوشوی مکرر در ماشین ظرفشویی نیز عملکردی مشابه یا حتی بهتر داشت.
او میگوید: «این لعاب بافتی صافتر، رنگی دلنشینتر و حبابهای کمتری دارد. به همین دلیل تصمیم گرفتهام تمام تولیداتم را با این لعاب جدید ادامه دهم.»
ماتوس اکنون پوستههای تخممرغ را از نانوایی همسرش و یک رستوران محلی که از ظروف سرامیکی او استفاده میکند، تأمین میکند. او امیدوار است این روش پایدار در سطح وسیعتری مورد استفاده قرار گیرد.

به گفته او، «سرامیک یکی از ماندگارترین ساختههای بشر است. چه بهتر که بتوانیم زبالهای شکننده و بیارزش را به مادهای بادوام و مفید تبدیل کنیم.»