تداوم تجارت چند میلیارد دلاری آمریکا و اروپا با روسیه علیرغم تحریمها و فشارهای سیاسی
با گذشت بیش از سه سال از آغاز جنگ اوکراین، تجارت میان روسیه و کشورهای غربی همچنان ادامه دارد؛ بهویژه در حوزه انرژی و مواد اولیه، که نقش حیاتی در اقتصاد جهانی ایفا میکنند. بررسیهای جدید نشان میدهد که علیرغم اعمال تحریمهای گسترده، آمریکا و اتحادیه اروپا همچنان واردات قابلتوجهی از روسیه دارند و این روند با وجود کاهش نسبی، متوقف نشده است.
بر اساس گزارش ایسنا، هند نیز اخیراً در واکنش به تهدیدهای دونالد ترامپ درباره افزایش تعرفه کالاهای وارداتی به دلیل خرید نفت از روسیه، سیاستهای دوگانه غرب را مورد انتقاد قرار داده است. ترامپ تهدید کرده که در صورت ادامه واردات نفت روسیه توسط دهلی نو، تعرفههای سنگینی بر کالاهای هندی اعمال خواهد کرد. این در حالی است که خود آمریکا و کشورهای اروپایی همچنان به واردات انرژی از روسیه ادامه میدهند.
کاهش نسبی اما ادامهدار واردات اروپا از روسیه
دادههای یورواستات نشان میدهد که واردات اتحادیه اروپا از روسیه از سهماهه اول سال ۲۰۲۲ تا سهماهه اول سال ۲۰۲۵، با کاهش ۸۶ درصدی مواجه شده است. با این حال، در همین بازه زمانی، اروپا همچنان کالاهایی به ارزش ۸.۷۴ میلیارد یورو از روسیه وارد کرده است. این واردات شامل نفت خام، گاز طبیعی، نیکل، کود، آهن و فولاد بوده که برخی از آنها همچنان سهم قابلتوجهی در بازار اروپا دارند.
برای مثال، سهم روسیه در بازار گاز طبیعی اروپا از ۴۸ درصد در سال ۲۰۲۱ به ۱۷ درصد در سال ۲۰۲۵ کاهش یافته، اما همچنان یکی از تأمینکنندگان اصلی باقی مانده است. در حوزه کود، روسیه با سهم ۲۵.۶۲ درصدی در سهماهه اول سال ۲۰۲۵، بزرگترین صادرکننده به اتحادیه اروپا محسوب میشود.
تجارت آمریکا با روسیه؛ کاهش حجم اما حفظ تنوع کالا
بر اساس دادههای رسمی آمریکا، واردات این کشور از روسیه از ۱۴.۱۴ میلیارد دلار در چهار سال پیش، به ۲.۵۰ میلیارد دلار در نیمه اول سال ۲۰۲۵ کاهش یافته است. با این حال، آمریکا همچنان کالاهایی مانند کود، اورانیوم غنیشده، پلوتونیوم و پالادیوم را از روسیه وارد میکند. واردات کود از روسیه در سال گذشته به ۱.۲۷ میلیارد دلار رسید که نسبت به سال ۲۰۲۱ افزایش داشته است.
در حوزه فلزات استراتژیک نیز، آمریکا در سال ۲۰۲۴ حدود ۸۷۸ میلیون دلار پالادیوم از روسیه وارد کرده که هرچند نسبت به سالهای قبل کاهش یافته، اما همچنان رقم قابلتوجهی است.
رشد چشمگیر تجارت هند با روسیه
در حالی که اروپا و آمریکا تجارت خود با روسیه را کاهش دادهاند، هند مسیر متفاوتی را در پیش گرفته است. طبق دادههای وزارت بازرگانی هند، واردات این کشور از روسیه از ۸.۲۵ میلیارد دلار در سال ۲۰۲۱، به ۶۵.۷ میلیارد دلار در سال ۲۰۲۴ افزایش یافته است. بخش عمده این رشد مربوط به واردات نفت خام بوده که از ۲.۳۱ میلیارد دلار به ۵۲.۲ میلیارد دلار رسیده است. همچنین واردات زغالسنگ و کود نیز رشد قابلتوجهی داشتهاند.
نتیجهگیری

با وجود تحریمها، فشارهای سیاسی و تهدیدهای اقتصادی، تجارت میان روسیه و کشورهای غربی همچنان ادامه دارد. این واقعیت نشان میدهد که وابستگی متقابل اقتصادی در حوزه انرژی و مواد اولیه، مانعی جدی برای قطع کامل روابط تجاری است. در این میان، هند نیز با افزایش چشمگیر واردات از روسیه، نقش جدیدی در معادلات اقتصادی جهانی ایفا میکند و به چالشی برای سیاستهای دوگانه غرب تبدیل شده است.