اخرین ویرایش در 16 مهر, 1404 توسط سردبیر
معاون پرستاری وزارت بهداشت از اراده قوی دولت و مجموعه نظام سلامت برای بازنگری در نظام پرداخت پرستاران و توزیع عادلانه‌تر کارانه‌ها خبر داد؛ اصلاحی که اگر به‌درستی اجرا شود، می‌تواند هم معیشت و هم کیفیت خدمات پرستاری را بهبود بخشد و فشارهای سازمانی را کاهش دهد.
چرا اصلاح ضروری است
نظام پرداخت کنونی که بخش زیادی از آن مبتنی بر سابقه و مرتبه شغلی بود، در عمل نتوانسته سختی کار، بار کاری واقعی و نقش محوری پرستاران در مراقبت بالینی را منعکس کند. نتیجه این نابرابری‌ها نه‌تنها نارضایتی معیشتی، بلکه کاهش بازدهی در ارائه خدمت و افزایش خروج نیرو از بخش بالینی بوده است. افزایش محسوس میانگین کارانه طی سال‌های اخیر نشان‌دهنده توجه به موضوع است اما رفع ریشه‌ای مشکلات نیازمند تغییر ساختار پرداخت است.
محورهای اصلاح در دستور کار
معاون پرستاری توضیح داد کارگروه ویژه پرستاری با حضور سازمان برنامه و بودجه، سازمان اداری و استخدامی و نمایندگان نظام پرستاری چند جلسه برگزار کرده و سندی برای بازتوزیع عدالت‌محور تهیه شده که پس از تصویب دولت ابلاغ می‌شود. این سند بر موارد زیر تأکید دارد:
- در نظر گرفتن شاخص‌هایی مانند شدت و سختی کار، بار بیمارانه و شاخص‌های عملکردی در محاسبه کارانه؛
- تمرکز بر بازگرداندن پرستاران شاغل در بخش‌های غیر بالینی به چرخه مراقبت بالینی برای افزایش بهره‌وری و عدالت در توزیع نیروی انسانی.
چالش‌های عملی و پیامدهای احتمالی
کاهش سهم مراکز از محل تعرفه‌های ناکافی، فشار مالی بر بیمارستان‌ها را تشدید کرده است؛ بنابراین افزایش تعرفه خدمات و همزمان بازطراحی مدل پرداخت باید به‌گونه‌ای باشد که تعادل مالی مراکز را حفظ کند و از افزایش بار مالی ناگهانی جلوگیری نماید. تاکید بر جذب سالانه نیروی جدید و اختصاص سهمیه برای کمک‌پرستاران نشان می‌دهد که مشکل کمبود نیروی انسانی نیز همزمان باید حل شود تا بازتوزیع پرداخت‌ها نتایج مثبتش را در کیفیت مراقبت نشان دهد.
اقدامات پیشنهادی برای اجرای موفق اصلاحات
- نهایی‌سازی و تصویب سند بازتوزیع با مشارکت دانشگاه‌ها، نمایندگان پرستاری و سازمان‌های بودجه‌ای و تدوین جدول زمانی مرحله‌ای برای ابلاغ و اجرا؛
- هم‌راستا کردن افزایش تعرفه‌ها با بسته‌های حمایتی برای مراکز درمانی و پیگیری جذب کمک‌پرستار و نیروی بالینی از طریق آزمون‌های فوری و تخصیص سهمیه استانی.
پیامد مثبت در صورت اجرای کامل
پیاده‌سازی نظام پرداخت مبتنی بر عملکرد واقعی و بار کاری می‌تواند انگیزه حرفه‌ای پرستاران را تقویت کند، توزیع عادلانه‌تر منابع انسانی را ممکن سازد و در بلندمدت کیفیت مراقبت، ایمنی بیماران و رضایتمندی نیروی کار را افزایش دهد. این تحول در کنار توجه به مسائل رفاهی از جمله مسکن می‌تواند جایگاه پرستاری را به‌عنوان نیروی استراتژیک نظام سلامت تثبیت کند.
جمع‌بندی
پروژه اصلاح پرداخت‌ها و بازتوزیع کارانه پرستاران فرصتی تاریخی برای ترمیم نابرابری‌های نظام پرداخت و ارتقای پایداری نیروی انسانی است؛ موفقیت آن منوط به اجرای مرحله‌ای، تعامل مستمر میان بخش فنی و بودجه‌ای و همراهی گسترده مدیران دانشگاهی و مدیران بیمارستانی است.
من مرتضی تبسمی هستم و بیش از 26 سال هست که در دنیای خبر فعال هستم.
