کتاب «ریشههای اضطراب» به قلم سید مجتبی نورمفیدی و با ویرایش مصطفی مسعودی، در ۲۲۴ صفحه منتشر و در دسترس علاقهمندان به حوزه روانشناسی و مباحث دینی قرار گرفت. این اثر به بررسی عمیق و ریشهای پدیده اضطراب در زندگی انسان معاصر میپردازد.
نگرانی و هراس از فقدان داشتهها و ناکامی در دستیابی به آرزوها، تجربهای جهانشمول در طول تاریخ بشریت بوده است. شگفت آنکه با وجود پیشرفتهای شگرف در عرصههای مختلف زندگی و دسترسی فزاینده به امکانات رفاهی، نه تنها از میزان این دلنگرانیها کاسته نشده، بلکه به نظر میرسد در لایههای عمیقتری از وجود انسان ریشه دوانده است.

نویسنده در این کتاب تلاش دارد تا با کاوش در اعماق وجود آدمی، عوامل اصلی بروز اضطراب را شناسایی و تبیین نماید. او با ارائه تحلیلهای روشن و استدلالهای منطقی، به مخاطب کمک میکند تا درک بهتری از سرچشمههای این احساس ناخوشایند پیدا کند. نکته قابل توجه در این اثر، ارائه راهکارهای عملی و مبتنی بر آموزههای دینی برای رهایی از این رنج دیرپا است. مؤلف، پیروی از انسان کامل را به عنوان مسیر اصلی غلبه بر اضطراب معرفی میکند و معتقد است با الگو قرار دادن زندگی و سلوک اولیای الهی میتوان به آرامش درونی دست یافت.
کتاب «ریشههای اضطراب» در هشت فصل سازماندهی شده است که هر کدام به بررسی یکی از عوامل زمینهساز اضطراب میپردازد. فصل نخست با عنوان «خود فراموشی و از خود بیگانگی»، به ضرورت شناخت ریشههای اضطراب، تبیین مفهوم حقیقی آرامش و اطمینان، و تمایز بین خود انسانی و خود حیوانی میپردازد. نویسنده در این بخش به نقش مخرب وسوسههای شیطان در تقویت جنبه حیوانی انسان و در مقابل، آرامش مثالزدنی امام حسین (ع) اشاره میکند.
در فصل دوم با عنوان «خدا فراموشی»، نویسنده بر اهمیت ایمان در کاهش اضطراب و دستیابی به سکینه و آرامش قلبی تأکید میکند و نمونهای از آرامش زهیر بن قین در مواجهه با وقایع را ذکر میکند. فصل سوم به «مرگ هراسی» اختصاص دارد و ضمن بررسی حتمی بودن مرگ، به دلایل ترس از آن و راهکارهای غلبه بر این ترس میپردازد و دیدگاه اهل بیت (ع) به ویژه امام حسین (ع) درباره مرگ و معاد را تبیین میکند.
فصل چهارم با عنوان «دنیا فریفتگی» به آثار مخرب دلبستگی بیش از حد به دنیا، انواع نگاههای افراد به دنیا از منظر امام علی (ع) و راهکارهای درمان این وابستگی میپردازد. در فصل پنجم با عنوان «اتکا به غیر خداوند»، مفهوم حقیقی توکل، ضرورت تلاش در کنار توکل، و نمونههایی از توکل انبیای الهی مانند حضرت ابراهیم (ع) و آثار آن بررسی میشود.
فصل ششم با عنوان «ناخشنودی از خداوند»، به انواع نارضایتی از تقدیر الهی، رابطه توکل و رضایت، و جایگاه رضا در نزد خداوند و ارتباط آن با توحید میپردازد و امام حسین (ع) را به عنوان مظهر رضایت معرفی میکند. فصل هفتم با عنوان «سختیها و شداید»، انواع مشکلات و دشواریهای زندگی، حقیقت صبر و آثار دنیوی و اخروی آن را تبیین میکند.
در نهایت، فصل هشتم با عنوان «اعمال ناپسند گذشته»، به تأثیرات درونی گناهان، نقش توبه در ایجاد آرامش، خطر تأخیر در توبه و اضطراب و ذلت دشمنان امام حسین (ع) اشاره میکند. کتاب با بخش پایانی با عنوان «راه درمان؛ پیروی از انسان کامل» به جمعبندی مباحث میپردازد و راه رسیدن به آرامش حقیقی را در اقتدا به الگوهای الهی و انسانهای کامل معرفی میکند.
کتاب «ریشههای اضطراب» با رویکردی جامع و با بهرهگیری از آموزههای دینی و تحلیلهای روانشناختی، میتواند منبع ارزشمندی برای افرادی باشد که به دنبال درک عمیقتر و یافتن راهکارهای مؤثر برای مقابله با اضطراب در زندگی خود هستند. نثر روان و دستهبندی منطقی مطالب، فهم مفاهیم پیچیده را برای مخاطب آسان میسازد.