ضرورت تحول در نظام سلامت ایران؛ از درمان‌محوری به سوی پیشگیری
سیستم سلامت ایران، همانند بسیاری از سیستم‌های سلامت در جهان، به شدت درمان‌محور است. این بدان معناست که تمرکز اصلی بر درمان بیماری‌هاست و پیشگیری از بروز آن‌ها در اولویت قرار ندارد. این رویکرد، ضمن افزایش هزینه‌های درمانی، منجر به افزایش بار بیماری در جامعه شده است.
مطالعات نشان می‌دهند که با تغییر رویکرد از درمان‌محوری به پیشگیری‌محوری، می‌توان هزینه‌های درمانی را به میزان قابل توجهی کاهش داد. به عنوان مثال، مطالعات انجام شده در کشور نشان می‌دهند که با سرمایه‌گذاری در پیشگیری، می‌توان هزینه‌های درمانی را تا ۷ برابر کاهش داد.
عوامل متعددی در درمان‌محور بودن نظام سلامت ایران نقش دارند، از جمله:
- توزیع نامتناسب منابع: بیشترین سهم بودجه بخش سلامت به درمان اختصاص می‌یابد و بخش پیشگیری سهم بسیار کمی از این بودجه را به خود اختصاص می‌دهد.
- عدم توجه به سودآوری پیشگیری‌محوری: بسیاری از تصمیم‌گیران در نظام سلامت، به دلیل کوتاه‌مدت‌نگری و عدم درک کامل از مزایای بلندمدت سرمایه‌گذاری در پیشگیری، به این موضوع توجه کافی ندارند.
- تعارض منافع: وجود تعارض منافع میان ارائه دهندگان خدمات درمانی و سیاستگذاران، منجر به اولویت‌بندی درمان بر پیشگیری می‌شود.
- ضعف نظام ارجاع: نبود یک نظام ارجاع قوی و کارآمد، باعث می‌شود که بیماران به جای مراجعه به مراکز بهداشتی اولیه، مستقیم به مراکز درمانی تخصصی مراجعه کنند.
- کمبود نیروی انسانی متخصص در حوزه پیشگیری: تعداد نیروهای متخصص در حوزه پیشگیری بسیار کم است و این امر مانع از اجرای برنامه‌های پیشگیری می‌شود.
برای تغییر این رویکرد و حرکت به سمت پیشگیری‌محوری، باید اقدامات زیر انجام شود:
- تخصیص بودجه کافی به بخش پیشگیری: دولت باید سهم قابل توجهی از بودجه بخش سلامت را به برنامه‌های پیشگیری اختصاص دهد.
- توسعه نظام ارجاع: ایجاد یک نظام ارجاع قوی و کارآمد می‌تواند به کاهش هزینه‌های درمانی و افزایش کیفیت خدمات بهداشتی کمک کند.
- ترویج سبک زندگی سالم: ارتقای سطح آگاهی مردم در مورد اهمیت سبک زندگی سالم و تشویق آن‌ها به فعالیت بدنی و تغذیه سالم، از جمله اقدامات مهم در زمینه پیشگیری است.
- تقویت همکاری بین بخشی: همکاری بین وزارت بهداشت، وزارت ورزش و جوانان، وزارت آموزش و پرورش و سایر دستگاه‌های مرتبط، برای اجرای موفق برنامه‌های پیشگیری ضروری است.
- حمایت از تحقیقات در حوزه پیشگیری: سرمایه‌گذاری در تحقیقات در زمینه پیشگیری می‌تواند به توسعه روش‌های جدید و موثر برای پیشگیری از بیماری‌ها کمک کند.
با اجرای این اقدامات، می‌توان نظام سلامت ایران را از حالت درمان‌محوری خارج کرده و به سمت پیشگیری‌محوری حرکت داد. این امر علاوه بر کاهش هزینه‌های درمانی، به بهبود کیفیت زندگی مردم و افزایش امید به زندگی منجر خواهد شد.
با احترام ، مجله خبری جوان آنلاین
