آلودگی هوا یکی از چالش‌های جدی زیست‌محیطی است که آثار مخربی بر سلامت انسان‌ها دارد؛ با این حال، می‌توان با رعایت برخی توصیه‌ها، از شدت این آثار کاست و از خود و خانواده محافظت کرد.
بر اساس اعلام جمعیت هلال احمر و مؤسسات ملی بهداشت، گروه‌های آسیب‌پذیر نظیر کودکان، سالمندان، بانوان باردار و بیماران زمینه‌ای، بیش از دیگران در معرض پیامدهای منفی آلودگی هوا هستند. با شناخت راهکارهای پیشگیرانه، می‌توان شرایط بهتری برای سلامت عمومی فراهم کرد.
بررسی وضعیت هوا، نخستین گام پیشگیری
روزهایی که شاخص آلودگی بالا است، حتماً گزارش‌های لحظه‌ای کیفیت هوا را از منابع معتبر بررسی کنید و مطابق آن تصمیم‌گیری کنید. در چنین شرایطی، حضور در فضای آزاد باید محدود شود.
در خانه بمانید؛ حتی اگر به نظر بی‌ضرر باشد
هرچند آلاینده‌ها ممکن است از طریق درها و پنجره‌ها به فضای داخلی نفوذ کنند، اما میزان آلودگی در داخل خانه عموماً کمتر از فضای بیرون است. با بستن پنجره‌ها می‌توان تبادل هوا را تا ۵۰ درصد کاهش داد. فعالیت‌های غیرضروری را در خانه انجام دهید و از خروج غیرضروری خودداری کنید.
از ورزش در فضای باز اجتناب کنید
در هوای آلوده، تمرینات ورزشی را به داخل خانه منتقل کنید. تحقیقات نشان داده که در زمان فعالیت بدنی، جذب ذرات آلاینده از راه تنفس به مراتب بیشتر از حالت استراحت است. حتی در روزهایی که وضعیت هوا مناسب به نظر می‌رسد، از ورزش در نزدیکی جاده‌های پرتردد دوری کنید.
تنفس صحیح، سد دفاعی طبیعی بدن
برای کاهش ورود ذرات معلق به ریه‌ها، توصیه می‌شود از طریق بینی نفس بکشید. بینی نسبت به دهان عملکرد بهتری در فیلتر کردن آلودگی دارد و مانع رسیدن آلاینده‌ها به بخش‌های حساس تنفسی می‌شود.
کاهش مصرف انرژی؛ راهکاری زیست‌محیطی و اقتصادی
با مدیریت مصرف انرژی در خانه، می‌توان از انتشار بیشتر گازهای آلاینده و گلخانه‌ای جلوگیری کرد. استفاده کمتر از وسایل برقی در زمان اوج مصرف و بهره‌گیری از منابع تجدیدپذیر، علاوه بر حفظ محیط زیست، در کاهش هزینه‌ها نیز مؤثر است.
تغذیه ضدآلودگی؛ نقش مهم آنتی‌اکسیدان‌ها
مصرف مواد غذایی غنی از ویتامین‌های گروه B، C، D و E و اسیدهای چرب ضروری مانند امگا ۳ و امگا ۶، تأثیر مثبتی در کاهش آسیب‌های تنفسی و قلبی ناشی از آلودگی هوا دارد. خوراکی‌هایی چون لبنیات، سبزیجات تازه، ماهی و آجیل‌ها در این زمینه مؤثر هستند.
استفاده از ماسک‌های استاندارد؛ محافظتی ضروری
در روزهایی که شاخص آلودگی به سطح خطرناک می‌رسد، استفاده از ماسک‌هایی مانند N95 و KN95 توصیه می‌شود. این ماسک‌ها تا حد زیادی توانایی فیلتر کردن ذرات خطرناک را دارند، ولی باید همراه با سایر اقدامات احتیاطی اجرا شوند.
با رعایت این نکات ساده اما مهم، می‌توان از خطرات پنهان آلودگی هوا دور ماند و سلامت خود را حفظ کرد.
