اخبار

مرز بی‌دفاع کانادا و آمریکا؛ طولانی‌ترین خط زمینی جهان با رازهای پنهان جغرافیایی و تاریخی

سردبیر 4 آذر, 1404

اخرین ویرایش در 4 آذر, 1404 توسط سردبیر

مرز مشترک بین کانادا و ایالات متحده آمریکا، با طولی نزدیک به ۹ هزار کیلومتر، نه تنها طولانی‌ترین مرز زمینی در جهان به شمار می‌رود، بلکه با وجود ظاهر ساده و مستقیم خود بر روی نقشه‌ها، در واقعیت دارای پیچیدگی‌های شگفت‌انگیزی است که از دل تاریخ و محدودیت‌های نقشه‌برداری قرون گذشته برآمده است. این خط مرزی بی‌دفاع، نمادی از روابط پایدار دو کشور، روایتگر داستان‌هایی از اختلافات جزئی سرزمینی و پدیده‌های جغرافیایی منحصر به فرد است.

مرز کانادا و آمریکا؛ خطی به طول ۸۸۹۱ کیلومتر

این مرز گسترده که مجموعاً ۸۸۹۱ کیلومتر وسعت دارد، از دو بخش اصلی تشکیل شده است:

بخش افقی: این قسمت که طولانی‌ترین بخش را شامل می‌شود، از شمال قاره آمریکا عبور کرده و ایالت‌های همجوار جنوبی آمریکا را از خاک کانادا جدا می‌کند.

بخش عمودی: این بخش مرزی، آلاسکا را در شمال غربی قاره، از بخش اصلی خاک کانادا تفکیک می‌کند.

بخش قابل توجهی از این مرز، به ویژه حدود ۲۰۲۷ کیلومتر بین دریاچه وودز (در مرز مینه سوتا و مانیتوبا) و خلیج باوندری (در مرز واشنگتن و بریتیش کلمبیا)، به ظاهر بر روی مدار ۴۹ درجه شمالی کشیده شده و صاف و بدون انحنا به نظر می‌رسد. این یک "پارادوکس جغرافیایی" است؛ چرا که آنچه بر نقشه یک خط راست و بی‌کم و کاست است، در طبیعت واقعی پر از پیچ و خم‌ها و انحرافات جزئی است.

ریشه‌های تاریخی خطای جغرافیایی در طولانی‌ترین مرز زمینی

ناهمخوانی‌های موجود در طولانی‌ترین مرز زمینی دنیا، عمدتاً به روش‌های نقشه‌برداری و تعیین مرز در قرون هجدهم و نوزدهم بازمی‌گردد. در آن دوران، مذاکره‌کنندگان آمریکایی و بریتانیایی (که کانادا در آن زمان مستعمره بریتانیا بود) تلاش کردند با تکیه بر معاهدات، سیاست‌های پیچیده و نقشه‌برداری‌های نه چندان دقیق، خطوط مرزی را مشخص کنند.

در ابتدا، پس از خرید لوئیزیانا در سال ۱۸۰۳، ایده اولیه این بود که مرز بر اساس تقسیم طبیعی آب‌ها تعیین شود؛ به این معنا که آب‌هایی که به خلیج هادسن می‌ریختند در یک سو و آب‌هایی که به سیستم رودخانه میسیسیپی-میسوری سرازیر می‌شدند در سوی دیگر مرز قرار گیرند. اما طبیعت مسطح برخی مناطق، تشخیص مسیر دقیق جریان آب را دشوار می‌ساخت. این ابهام، نگرانی‌هایی را درباره بروز اختلافات آتی ایجاد کرد. به همین دلیل، تصمیم گرفته شد که مدار ۴۹ درجه شمالی به عنوان یک خط مرزی تعیین‌کننده عمل کند.

استیفن بون، نویسنده کتاب "سلطنت: راه‌آهن و ظهور کانادا"، تأکید می‌کند که نقشه‌برداران آن زمان فاقد ابزار دقیق نقشه‌برداری مدرن بودند و صرفاً بر سر یک خط خیالی توافق کردند. سپس این خط فرضی، بر روی سرزمینی اعمال شد که اطلاعات کافی و دقیقی از آن در دسترس نبود. با گذر زمان، معاهدات دیگری نظیر پیمان گنت (پس از جنگ ۱۸۱۲) و پیمان اورگن (۱۸۴۶) این خط مرزی را تا اقیانوس آرام امتداد دادند و آن را تثبیت کردند. اما چالش‌های عملی در علامت‌گذاری دقیق این مرز بر روی زمین، به ویژه پیش از عصر ماهواره‌ها، همچنان باقی بود.

پیامدهای عملی انحرافات مرزی در طولانی‌ترین مرز زمینی دنیا

عدم دقت در نقشه‌برداری‌های اولیه و ناهمواری‌های طبیعی زمین، منجر به پدیده‌های جغرافیایی عجیبی در طول طولانی‌ترین مرز زمینی شده است:

انحراف از مدار ۴۹ درجه: در نقاط متعدد، خط مرزی صدها متر از مدار ۴۹ درجه شمالی منحرف شده است. به عنوان مثال، شهر مرزی کوتتس در کانادا، ۳۶۳ متر به سمت خاک آمریکا امتداد یافته است. تخمین زده می‌شود که کانادا از لحاظ فنی حدود ۶۷.۲ کیلومتر مربع زمین بیشتر در جنوب مدار ۴۹ درجه در اختیار دارد.

ایجاد مناطق برون‌مرزی (Exclaves): برخی از این اشتباهات پیامدهای ملموسی بر زندگی ساکنان محلی داشته‌اند:

پوینت رابرتز (Point Roberts)، واشنگتن: این منطقه کوچک آمریکایی تنها از طریق عبور از خاک کانادا قابل دسترسی است و ساکنان آن برای رسیدن به سایر نقاط ایالت واشنگتن مجبورند مسیری غیرمعمول را طی کنند.

زاویه شمال غربی (Northwest Angle)، مینه سوتا: قطعه‌ای از ایالت مینه سوتا به طور کامل توسط کانادا احاطه شده و از خاک اصلی ایالت جدا افتاده است. این به این معنی است که دسترسی مستقیم از داخل آمریکا به آن امکان‌پذیر نیست.

این وضعیت‌های عجیب، نتیجه مستقیم محاسبات نادرست نقشه‌برداران در لندن در قرن نوزدهم است که مرزها را بر روی کاغذ و بدون شناخت دقیق از زمین واقعی ترسیم می‌کردند.

روابط دیپلماتیک؛ ضامن صلح در مرز پیچیده کانادا و آمریکا

با وجود این پیچیدگی‌های جغرافیایی و تاریخی، ایالات متحده و کانادا همواره روابط دوستانه‌ای داشته‌اند. همین امر سبب شده است که این مرز طولانی و از لحاظ فنی پیچیده، به ندرت به منشأ درگیری‌های جدی یا نیاز به مداخله نظامی تبدیل شود. حتی اختلافات تجاری بزرگ یا تهدید به الحاق سرزمینی، هرگز نتوانسته‌اند این خط مرزی خاص را به یک بحران عمده تبدیل کنند. این مرز، نمادی از همکاری و حل مسالمت‌آمیز اختلافات بین دو کشور همسایه باقی مانده است، جایی که جغرافیا با تاریخ در هم تنیده و دیپلماسی راه را برای همزیستی مسالمت‌آمیز هموار کرده است.

مجله خبری جوان آنلاین